UPDATE gepost met terugverdieneffecten als basisinkomen belastbaar zou zijn
Op Twitter vind je heel wat voorstanders van een universeel basisinkomen (UBI). Dat is een maandelijks bedrag dat elke burger van België maandelijks zou krijgen, zonder voorwaarden. Doordat er geen voorwaarden aan verbonden worden, betekent dit een zeer eenvoudige administratie, wat al onmiddellijk een besparing geeft.
De argumentatie voor een UBI is dat we ondertussen rijk genoeg zijn om iedereen een fatsoenlijk inkomen te geven. Op die manier wordt elk individu ook meer kansen gegeven om hun echte doelen in het leven te realiseren. Dat maakt het onmiddellijk aantrekkelijk voor een liberaal.
Zelf heb ik twee bedenkingen hierbij. Ten eerste vrees ik dat het de prikkel om te werken zou verminderen, zeker bij zij die al werken en zeker als het UBI hoog genoeg is om niet in armoede te leven. Ten tweede denk ik dat het onbetaalbaar is. Voor België heb ik hierover nog geen cijfers gevonden. Over mijn eerste bedenking lijkt me dat sowieso niet gemakkelijk om dat realistisch in te schatten.
Over de betaalbaarheid probeer ik in deze blogpost een schatting te geven. De schatting is echter zeer grof, en moet dus beschouwd worden als een vingeroefening. Alle feedback is -zoals steeds- zeer welkom.
Ik behandel eerste de totale kost, waarna ik de besparingen probeer te schatten. Ten slotte geef ik een overzicht.
1. Kost van Universeel Basisinkomen
Doordat het Universeel Basisinkomen zo een eenvoudig concept is (iedereen krijgt evenveel), is de kost makkelijk te berekenen: neem het aantal burgers/volwassenen in België en vermenigvuldig dat met het UBI. De figuur hieronder geeft de totale jaarlijkse kost van een UBI in België voor verschillende hoogtes van het UBI.
In deze blogpost krijgen enkel volwassenen een UBI. Er zijn ongeveer 8,7 miljoen volwassenen (ouder dan 18 jaar). Aangezien kinderen geen UBI krijgen, moeten de uitgaven voor kinderen behouden blijven, evenals de belasingsaftrekken (als ook kinderen een UBI zouden krijgen, worden de zaken complexer).
De kosten zijn enorm. Zelfs een lage maandelijkse UBI van 700 euro betekent al een jaalijkse uitgave van 72 miljard euro. Een UBI van 1000 euro, die me adequater lijkt, kost 103 miljard euro. Ter vergelijking: het Belgisch BBP is ongeveer 400 miljard euro, waarvan de staat meer de helft uitgeeft. Een UBI van 1000 euro zou de overheidsuitgaven met de helft doen toenemen.
2. Besparingen door Universeel Basisinkomen
De kosten zijn enorm, maar ook de besparingen zijn dat. Er wordt immers verondersteld dat alle uitkeringen op zijn minst deels worden vervangen door een UBI.
Stel dat iemand 1000 euro werkloosheidsuitkering krijgt en het UBI is 1000 euro, dan is het invoeren van een UBI voor de overheid geen extra uitgave. Dat geldt ook voor pensioenen, uitkeringen wegens ziekte, invaliditeit, loopbaanonderbreking, leefloon,…
In wat volgt tracht ik hier zoveel mogelijk rekening mee te houden. Let wel, als de oorspronkelijke uitkering hoger is dan het UBI, dan moet de overheid toch nog het resterende bedrag bijpassen. Stel bijvoorbeeld dat een gepensioneerde 1500 euro netto per maand krijgt, dan moet de overheid bij een UBI van 1000 euro nog 500 euro bijpassen; er wordt dan maar 67% van de pensioenuitgave bespaard door de UBI van 1000 euro.
Ik heb geen gedetailleerde gegevens over wie welke uitkering krijgt. Ik moet het dus doen met grove schattingen en vooral vereenvoudigingen. Die tracht ik hierna zo duidelijk mogelijk te beschrijven.
Ik gebruik gegevens van 2012. Ze komen van de NBB.
– Werkloosheidsuitkering, Brugpensioenen en loopbaanonderbreking, Uitkeringen ziekte en invaliditeit
In 2012 gaven de Belgische overheden 6.8, 2.5 en 6.3 miljard euro aan respectievelijk Werkloosheidsuitkering, Brugpensioenen en loopbaanonderbreking, en Uitkeringen ziekte en invaliditeit. Ik veronderstel dat deze uitgaven volledig gedekt worden door het UBI (hoe hoog de UBI ook is) en de besparing hierdoor is dan ook 100%. Dit levert 15,5 miljard besparingen op.
Dat is wellicht een overschatting van de besparing, aangezien er ook wel uitgaven zijn die hoger liggen dan een UBI van bijvoorbeeld 1000 euro.
– Pensioenen
In 2012 gaf de overheid 24.2 en 14.7 miljard euro aan pensioenen van respectievelijk werknemers en ambtenaren. Een gemiddelde pensioen van een werknemer ligt op ongeveer 1100 euro netto per maand; dat van een ambtenaar 1500 euro. Er wordt verondersteld dat alle werknemers en ambtenaren effectief dit gemiddelde pensioen krijgen. Dit is een overschatting van de besparing (zie bijlage onderaan voor meer uitleg).
Voor een UBI van 1000 euro betekent dit dat 91% van de uitgaven voor de werknemerspensioenen gedekt is door het UBI; voor het ambtenarenpensioen is dit 67%. Dat zou een besparing opleveren van 31,6 miljard euro.
– Lonen ambtenaren
Door de vereenvoudiging van een UBI zou de administratie kunnen afgeslankt worden. Het is zeer moeilijk om hier een goede schatting te geven, omdat er in veel verschillende administraties kan bespaard worden (los van de vraag of dit effectief zal gebeuren). Om een grootte-orde te geven, veronderstel ik dat het equivalent van de volledige FOD Financiën afgeschaft wordt. Die zouden met 28.500 ambtenaren zijn. Ik veronderstel een totale kost van 100.000 euro per ambtenaar per jaar. Dat levert een jaarlijkse besparing op van 2.85 miljard euro.
– Afschaffing belastingsvrije som
Aangezien een Universeel Basisinkomen ook aan werknemers gegeven wordt, kan de belastingsvrije som van bijna 7000 euro afgeschaft. In de plaats wordt hier het geldende belastingstarief van 25% op betaald. De opbrengst van deze maatregel kan eenvoudig gesimuleerd worden dankzij Flemosi, een tool van KULeuven. Dit levert 10,2 miljard euro op.
– Overige sociale uitgaven
Er zijn nog negen andere overheidsposten onder ‘overige sociale uitgaven’ waarvan ik cijfers terugvindt op NBB. Het betreft arbeidsongevallen (204 miljoen euro), beroepsziekten (282 M€), leefloon (773 M€), inkomensgarantie voor ouderen (456 M€), gehandicapten (1850 M€), oorlogspensioenen (105 M€), fonds voor bestaanszekerheid (1467 M€), terugbetaalbaar belastingskrediet (216 M€) en overige sociale uitkeringen (1418 M€).
Samen geeft dit 6,8 miljard euro aan uitgaven. Ik veronderstel dat deze allen verdwijnen als een UBI wordt ingevoerd.
Overzicht
Het bovenstaande levert het volgende overzicht van besparingen op, voor een UBI van 1000 euro. Tegenover een kost van 103 miljard euro wordt er in totaal 67 miljard euro bespaard, waarvan 31 miljard op de pensioenen en 10 miljard door de afschaffing van de belastingvrije som. In totaal is dit een financieringstekort van 35 miljard euro.
Een tekort van 35 miljard euro is ongeveer 9% van het BBP. Dat zal door andere belastingen moeten gefinancierd worden. Het is bovendien wellicht een optimistische schatting, aangezien heel veel uitkeringen worden afgeschaft in de veronderstelling dat het UBI deze uitkeringen volledig compenseert, wat niet zeker is. Ook voor de pensioenen is een optimistische schatting gemaakt (zie bijlage hieronder).
Het bovenstaande is slechts een zeer grove schatting, maar het geeft toch aan dat de betaalbaarheid van een UBI een belangrijk obstakel kan zijn voor de invoering ervan. De betaalbaarheid van een universeel basisinkomen zou dan ook veel meer dan nu het geval is centraal moeten staan in de discussie. Meer gedetailleerde analyses dan de bovenstaande grove schatting lijken me hiervoor in ieder geval nodig.
UPDATE
Op Twitter kreeg ik de reactie van koenfucius waarom ik geen terugverdieneffecten via de inkomensbelasting had meegerekend. Een comment op de blogpost gaf net dezelfde reactie.
Dat is een essentiële opmerking waar ik zelf niet aan gedacht had: is een universeel basisinkomen belastbaar als inkomen of niet? In mijn vorige blogpost beschouwde ik het als een netto tranfser, dus niet belastbaar. Dat lijkt me achteraf gezien een assumptie die contesteerbaar is: waarom zou een basisinkomen niet belast worden als inkomen? Ook andere uitkeringen, zoals pensioenen, zijn belastbaar. Anderzijds zijn leeflonen dan weer niet belastbaar, omdat het geen beroepsinkomsten zijn, en ook de belastingsvrije sommen voor werklozen kunnen verhoogd worden.
Een universeel basisinkomen zou ook bezwaarlijk als een beroepsinkomen beschouwd kunnen worden. Toch lijkt me de assumptie om een universeel basisinkomen ook belastbaar te maken goed verdedigbaar, omdat het aan iedereen gegeven wordt, ook als je al een hoog beroepsinkomen hebt (het is “universeel”).
Het probleem is echter data: op basis van de data die ik heb, kan ik niet achterhalen wie een inkomen heeft uit werk en wie via een uitkeringen. Dat is nochtans belangrijk, omdat ik veronderstel dat het basisinkomen de uitkering zal vervangen, wat een besparing oplevert voor de overheid (naast de kost van het basisinkomen zelf). Als het basisinkomen de uitkering vervangt, dan stijgt het inkomen niet (of slechts beperkt indien het basisinkomen hoger is dan de uitkering) en dus zijn er ook geen meerinkomsten voor de overheid via de inkomensbelasting.
Om toch een idee te hebben van de extra belastingsinkomsten indien het basisinkomen belastbaar zou zijn, veronderstel ik dat geen enkele aangifte met een belastbaar inkomen boven 35,060 euro -de hoogste belastingsschijf- door een uitkering wordt verworven, ook niet deels. Het basisinkomen dat aan de gezinnen met een fiscale aangifte boven 35,060 komt dus bovenop hun belastbaar inkomen en wordt dus tegen 50% wegbelast.
Uit gegevens van de FOD Economie blijkt dat er 560,000 individuele en 1,310,000 gezamenlijke aangiftes waren met een belastbaar inkomen boven 35,060 euro. In totaal gaat dit om 3,2 miljoen personen, of bijna 38% van het totaal aantal personen die een fiscale aangifte deden (individueel en gezamenlijk).
Als we ervan uitgaan dat het basisinkomen volledig bij hun belastbaar inkomen wordt geteld (en dus niet via een uitkering verworven wordt die we meetelden in onze besparing hierboven), dan levert dit 19 miljard euro op. Hierdoor vermindert het geschatte financieringstekort van 35 miljard euro naar 16 miljard euro (op voorwaarde dat de belastingvrije som afgeschaft wordt, zoniet vergroot het financieringstekort opnieuw met ongeveer 10 miljard euro).
Het heeft me verder aan het denken gezet over de effecten van het invoeren van een basisinkomen zoals dat in deze blogpost verondersteld werd. Merk op dat het ook 19 miljard euro is dat netto naar de gezinnen gaat die een belastbaar inkomen hebben dat boven 35,060 euro ligt. Dat komt min of meer overeen met het resterende financieringstekort van 16 miljard euro en de besparing op het ambtenarenapparaat (in mijn veronderstelling 2,8 miljard euro). Mijn berekeningen zijn maar schattingen en dus is het speculatie, maar het het zou wel eens kunnen dat het financieringstekort in grote mate bepaald wordt door de werkenden die een extra inkomen krijgen. Immers, volgens mijn veronderstelling worden alle uitkeringen (deels) vervangen door een basisinkomen, maar aan zij die een inkomen verwerven uit arbeid wordt het gewoon bijgeteld bij het inkomen, en is het dus geen vervanging. Zou dat de bedoeling van het basisinkomen zijn?
Bijlage: overschatting van pensioenbesparing
Ik veronderstel dat elke gepensioneerde (privé of ambtenaar) het gemiddelde pensioen ontvangt. Daardoor is het besparingpotentieel van een UBI gelijk aan de verhouding van de hoogte van het UBI ten opzichte van het gemiddelde pensioen.
In werkelijkheid is er uiteraard een variatie in de pensioenen die uitbetaald worden. Hieronder wordt verondersteld dat er 9 verschillende pensioenen worden uitbetaald (de rijen van de tabel), van 700 euro tot 1500 euro netto per maand, met een gemiddelde van 1100 euro.
Het besparingspotentieel wordt berekend voor verschillende niveaus van het UBI (de kolommen van de tabel), van 700 euro tot 1200 euro.
De laatste rij van de tabel geeft het percentage dat het UBI bedraagt ten opzichte van het gemiddelde pensioen; dit is het besparingspotentieel die gehanteerd werd in de blogpost (met in de blogpost de correctie dat de besparing niet hoger kan zijn dan 100%). De voorlaatste rij geeft de werkelijke besparing van dit eenvoudige voorbeeld. De werkelijke besparing ligt onder deze die gebruikt werd in de blogpost, zij het slechts beperkt.
Paul Nollen
August 2, 2014 at 5:55pmzoals gewoonlijk wordt een belangrijk element buiten beschouwing gelaten en staan er ook nog onjuistheden in. In Alaska, de enige staat waar een (weliswaar klein) basisinkomen uitbetaald wordt volgens de definitie, is dit belastbaar via de inkomstenbelasting. Over de eventuele belastbaarheid vind ik in de kostprijsberekening geen informatie. Daarenboven worden kinderen niet uitgesloten, het bedrag kan wel variëren met de ouderdom.
Joseph Meyer
October 16, 2014 at 7:26pmAls een burger niet werkt en te 100% van een UBI leeft, dan zal hij dit geld met 100% weer in de economie uitgeven. Zodus zal de overheid dank zij directe en indirekte belastingen dit geld weer terugkrijgen.
Als de overheid het monopol van geldcreatie bezit, zoals het moet, is er geen betalingsproblem voor het UBI: http://www.positivemoney.org
TDG
December 19, 2014 at 9:05amU vergeet dat mensen sparen.
Dieter
January 8, 2015 at 10:32pmJoseph, je reactie toont dat je totaal niet begrijpt wat geld is.
Geld kun je niet opeten en creert op zichzelf dan ook geen welvaart. Welvaart wordt alleen gecreerd door de productie van goederen en diensten. En die creeer je alleen door te werken. Iemand die NIET werkt maar WEL geld krijgt, zet door zijn uitgaven anderen aan het werk, maar draagt zelf niet bij tot de welvaart. Dus als 1 iemand stopt met werken, dan krimpt de welvaart… tenzij de anderen méér werken om dit gemis te compenseren. Zo heb je dus 1 profiteur…
louis
August 15, 2014 at 11:28amEen basisinkomen moet inderdaad bezien worden als inkomen en dus ook belast worden, ook wie een inkomen heeft diet daarboven het basisinkomen te krijgen – onvoorwaardelijk, en omdat het erbij komt wordt het in de hoogste schaal van dat individu belast. Niemand weet wat er morgen kan gebeuren (ontslag, ziekte scheiding) en een basisinkomen geeft de zekerheid aan het individu dat hij/zij een zekere financiele onafhankelijkheid heeft (niet afhankelijk van een partner, niet van een of andere regelneverij,….). Een administratief voordeel voor de staat (buiten alle vereenvoudiging) is ook dat boetes of schulden aan de staat via dat basisinkomen onmiddelijk verrekend kunnen worden. PS, idd de belastingvrije som dient afgeschaft te worden.
Katy
April 1, 2015 at 11:26amDat welvaart gecreëerd wordt door mensen is allang achterhaald. De meeste welvaart wordt inmiddels door robots en software gecreëerd en dit aandeel gaat in de toekomst enkel nog maar groeien.
De ethos van werken voor je geld is door de laatste technologische revolutie die nog volledig aan de gang is, totaal achterhaald.
Als het basisinkomens zelf al belast zou worden slaan we de bal totaal mis en gaat de welvaart in plaats van vooruit door consumptie stagneren of misschien wel achteruit gaan.
Waar het geld dan halen?
mensen die werken enkel belasten op de inkomsten van dat werk en bedrijven zelf belasten op winsten. Elk aan het zelfde tarief zodat iedereen procentueel hetzelfde bijdraagt.
btw op goederen blijft ook, maar alles verlagen naar hetzelfde tarief.
Ik ben geen expert maar volgens mij is dit de weg die moet ingeslagen worden.
De overheid is steeds maar bezig over banen creëren terwijl er steeds maar meer banen verdwijnen. Er wordt zelf al niet meer in het lang en het breed bericht als er (vele) banen sneuvelen door de robotisering en de winstgeilheid van de aandeelhouders en kaderleden.
Want deze groep heeft het niet moeilijk. Integendeel. Zij hebben het beter dan ooit.
Met een oververzadigde arbeidsmarkt en onmogelijke eisen voor werknemers hebben de bedrijven terug de macht in handen. Als we met dit achterhaald systeem van werken voor je geld gaan verder neuzelen zal je de armoedetrend die nu al een tijdje aan de gang is desastreus zien toenemen.
Inge
August 18, 2014 at 10:18amZijn er geen belangrijke lagere kosten in bijvoorbeeld de gezondheidszorg te verwachten als gevolg van een invoering van het basisinkomen? Ik denk aan minder burnouts, stress, depressies,…
Willem
September 26, 2014 at 8:44amTuurlijk kost een basisinkomen een pak geld. Je moet het dan ook niet proberen in te passen in de huidige begroting. Het is een totaal nieuw systeem, eerst en vooral van uitgaven (die uiteraard veel hoger liggen), en dus vraagt het ook een heel andere manier van financiering, de inkomstenzijde dus. Zo kunnen lasten op arbeid lager met een basisinkomen (want het loon zelf kan lager), maar bv lasten op grondstoffen en producten veel hoger. Zo belasten we eindelijk niet weer waar we tekort van hebben (arbeid) maar wel waar we teveel van hebben (overconsumptie en ecologische problemen). Deze inkomstenverschuiving levert financieel echter niet veel op, dus moet gezocht worden naar andere inkomsten en hier denk ik dan aan de grote vermogens. De ongelijkheid groeit steeds sneller: 90 % vd rijkdom is in nu al in handen van 10 % van de bevolking. Dit blijft zich in het huidige systeem doorzetten zodat we evolueren naar 2 klassen: 99% armen en 1% superrijken. Van die rijken een extra inspanning vragen om het basisinkomen van iedereen te financieren, lijkt me zo gek nog niet (het zal hun inderdaad wat ‘verarmen’, maar hun rijkdom zal wel blijven groeien, zij het wat trager dan in het huidige systeem). Bovendien is het in hun eigen voordeel: de geschiedenis leert dat samenlevingen met extreme ongelijkheid altijd op extreme wijze ten onder gaan (revolutie, opstanden,…) en vaak is de leidende klasse dan ook de dupe want zij hebben het meest te verliezen. Door iedereen een basisinkomen te schenken, valt dat risico voor hen weg (niemand heeft nog baat bij een revolutie)… Dus conclusie: Het basisinkomen kost zo veel dat het inderdaad niet te financieren is met de huidige inkomsten. Maar het verhaal dat er geen geld meer is in de samenleving (‘iedereen heeft boven zijn stand geleefd’) klopt ook weer niet. De verdeling is gewoon helemaal krom getrokken…
Kristof
September 26, 2014 at 4:06pmMaar veel belangrijker; wie zegt dat de werknemers er dit boven opkrijgen, waarom is dat nodig.
Want als je iedereen 1000 EUR extra op zijn loon geeft krijg je heel grote risico’s op inflatie (zeker bij huisprijzen e.d.)
Ik denk dat je gewoon moet zien dat de werkenden bij het invoeren van het systeem, 1000 EUR (Bruto) minder krijgen van hun werkgever, en 1000 EUR basisinkomen van vadertje staat.
Groot gevolg is dat de loonkosten voor de ondernemingen sterk afnemen, wat mogelijk maakt om een heel stuk concurrentiëler te blijven.
Maar het grote voordeel van het basisinkomen, is dat de uurlonen net een stuk zakken. Het wordt dus weer betaalbaar om de niet productieve sectoren te ondersteunen.
Wat het punt van niet werken betreft…. Lees er even Rutger Bregman op na, die met experimenten aanhaalt dat dit niet het geval is…. Er zijn in het verleden reeds dergelijke trials gebeurd, met een terugval van 9% van de gewerkte arbeid….. Dat is nu niet onoverkomenlijk.
Het is gewoon zo dat je met een basisinkomen de gedachte “werken voor je geld is nodig” in vraag stelt.
Salitos
October 17, 2014 at 1:07pmEen UBI zou m.i. gebaseerd moeten zijn op een minimum inkomen voor 2 personen, welke op 50% basis per persoon wordt uitgekeerd. Toeslagen e.d. moeten worden afgeschaft. Ik denk dat, dat rond de €850 p/m ligt. Iedereen krijgt dat bedrag (niet belast) maar alles wat je (extra) verdient wordt belast met een vlaktax van een hoog percentage bijvoorbeeld 49%. Op deze simpele wijze komen er waarschijnlijk voldoende inkomsten binnen om een UBI te betalen en worden enorme kostenbesparingen gerealiseerd op administratief vlak.
Schmetterling
May 4, 2015 at 7:35pmEen negatieve inkomstenbelasting, gecombineerd met een flat tax zoals Salitos voorstelt zou inderdaad een betaalbaar en fair systeem moeten zijn. Wie werkt wordt beloond, wie tegenslag heeft krijgt een basisinkomen en bovendien zou het een flinke slok op de borrel kunnen schelen qua loonkosten.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Negatieve_inkomstenbelasting
http://www.visionair.nl/ideeen/milton-friedman-de-negatieve-inkomstenbelasting/
Koen
December 19, 2014 at 11:40amEn wat met de immigratie , als er in Belgie een basisinkomen voor iedereen bv zou worden ingevoerd en in andere Europese landen niet dan zal dit zeker een stormloop teweeg brengen van mensen uit landen als bv. Oost-Europa, landen waar de lonen veel lager liggen en uitkeringen heel miniem zijn. bv Roemenië , vele mensen moeten er rondkomen met 75€ pensioen per maand , de uitkeringen van leeflonen aldaar bedragen ongeveer hetzelfde 75€/maand en dan moet je er voor werken ook bij de openbare diensten ( de straten vegen , grachten kuisen enz.. ) , werkloosheid uitkeringen bestaan er zo goed als niet voor de gewone burger.
Zou dit geen stormloop teweegbrengen van immigratie met als gevolg faillissement van het land .
En als het basisinkomen bv 1000€ zou zijn en dan het bruto-inkomen als je gaat werken met 1000€ verminderen zal de motivatie om te gaan werken niet verminderen , er zijn vele mensen die nu werken voor 1500€ a 1800€ per maand bruto , de motivatie om te werken zou kunnen lager zijn als het loon voor werk 500 a 800€ per maand bruto min belastingen is. Met zwartwerk wat bijverdienen zou meer kunnen opkomen omdat het basisinkomen er zonder voorwaarden al is .
Richard van Egdom
December 20, 2014 at 4:22pmDe facto is een algemeen basisinkomen een inkomen. En, moet dus volgens het rechtvaardigheidsbeginsel opgeteld worden bij het belastbaar inkomen. Het probleem van de betaalbaarheid wordt mogelijk opgelost door tegelijk alle inkomsten aan dezelfde tarieven te belasten. Daarbij zou bijv. de belasting op huurinkomsten op de reeële huurinkomsten gebeuren. Dat alleen brengt volgens de Hoge Raad Financiën jaarlijks 3 miljard extra op. Samengevat: een belastingshervorming samen met invoering van het UBI moet, denk ik best betaalbaar zijn. (Kan De Grauwe daar niemand laten aan eindwerken?). En het zou bij de bevolking samen met een rechtvaardigheidsgevoel het wantrouwen in de overheid stilaan doen wegebben. Bovendien zou de koopkracht stijgen. En, hoe zit het met de verhouding UBI/loonlasten? Kan het in de loonlastenverlaging een rol spelen? Ieder werkende krijgt zo immers (in je oefening) 1.000€ opslag per maand. Bij de huidige deflatie helpt dat ook macro-economisch.
Ellie
December 28, 2014 at 9:30pmIets waar ik ook aan denk is dat de gemiddelde staatspensioenen wel naar beneden kunnen, zodat een UBI van 1000euro per maand voor iedereen kan.
Er kan dan worden “bijgespaard” via groepsverzekeringen bij de werkgever EN via eigen middelen; wat nu ook al het geval is. Je stimuleert de mensen gewoon verder om hun “pijlers” zelf aan te wenden voor later.
Op deze manier heb je ook weer een extra motivatie om extra te gaan verdienen en je moet niet met gevarieerde pensioenen aan de slag => minder administratie.
IVM kindergeld, hier zou ik een soort gemiddelde bedrag per leeftijd aan hangen dat gewoon oploopt tot het maximum UBI eens het kind de volwassenen leeftijd van 18 (of 21) bereikt.
Scholen/universiteiten en hogescholen zou ik ook zo goed als gratis maken, opleidings cheques geven aan ouders vind ik onzinnige papierverspilling en vraagt opnieuw om een verdelings- en controle orgaan. Wat je niet hebt als je school gratis is. De school kost komt dan ook niet ten laste van de ouders en zo is er nooit een goeie reden dat het kind thuis zit.
ambtenaars krijgen ook een UBI dus kan hun netto loon ook wat zakken (bijv, leerkrachten, kabinet medewerkers, administratieve cellen, enz enz…) Dus de besparing is niet enkel rechtstreeks zoals de overbodige RVA cel, maar ook indirect gezien alle andere overheidsdiensten ook minder middelen nodig hebben op die manier.
Misschien kunnen in het algemeen de lonen zelfs nog ietsje meer belast worden en ook een tik verlaagd worden, het netto word iets kleiner, maar gezien het UBI dat voor een deel opvangt… Hiervoor moeten wel de barema’s een stuk herbekeken worden zodat het wel een eerlijke verloning blijft naar werken uiteraard.
Hetgeen ik mogelijks eerder als problematisch zie is zwaar hulp behoevende mensen en of gehandicapten. Hun uitkering is vaak heel anders dan het reguliere systeem. word dat mee ingecalculeerd ja/nee?
Consumptie tax op luxe artikelen nog bijgeteld.
Belasting systeem stevig vereenvoudigen, alle premies e.d. hervormen en of afschaffen. Dit kan ook weer een hoop geld besparen. Huurinkomsten die nu ook belast gaan worden anno 2015 inrekenen.
Jan Goffa
December 30, 2014 at 2:09pmDergelijke berekeningen werden reeds eind jaren 90 bij herhaling gedaan door Vivant en gecontroleerd door diverse universiteiten. Het (sluitend) systeem voorzag in 900 EUR per volwassene, 500 EUR per jongeren en 1300 EUR per gepensioneerde. Waarom haalt men die gedubbelcheckte berekeningen niet naar boven ? Uiteraard is het ook zo dat een dergelijk systeem best ingevoerd wordt over heel de EU , net zoals de tax shift van arbeid naar verbruik.
Andreas Tirez
December 30, 2014 at 2:19pmHeb je een link naar deze door diverse universiteiten gedubbelcheckte berekeningen? Wat ik me herinner is dat een economie-professor heel wat twijfels had bij de Vivant-voorstellen, om niet te zeggen dat hij het onzin vond.
Jan Goffa
December 30, 2014 at 7:15pmIk weet zeker dat de berekeningen gestaafd werden en levensvatbare resultaten opleverden. De hoogte van het UBI werd een paar keer aangepast. Daarover bestonden toentertijd uitgaven die verkrijgbaar waren op de Vivant-reünies en waarschijnlijk ook op het toenmalig Vivant-forum. Door werkdruk heb ik het niet verder kunnen volgen maar via info@vivant.org moet dat wel terug opvraagbaar zijn.
Tijs
December 30, 2014 at 6:06pmVraag: moet er ook geen rekening gehouden worden met een terugverdieneffect via BTW. Als je een basisinkomen krijgt, zal je waarschijnlijk ook meer consumeren en dus meer BTW voldoen. Niet?
Rob
January 6, 2015 at 10:57amSommige verslavingen en kleine criminaliteit gaan hand in hand met armoede, dus de kosten van het gerecht en van gevangenissen zouden in principe moeten dalen.
Sommige uitgaven in de gezondheidszorg kunnen ook naar beneden: een langdurige opname in een psychiatrie of revalidatiecentrum zou deels door de patiënt zelf kunnen betaald worden.
En ik denk dat het – mits een overgangsregeling – ook mogelijk is om overheids-pensioenen af te schaffen. Als je heel je volwassene leven pakweg 1000 euro per maand kreeg, dan lijkt het me logisch dat je zelf zorgt voor het aanvullende pensioen zorgt.
Paul
January 10, 2015 at 11:50am35Miljard is wel héél veel om dicht te rijden, ik denk dat uw basisbedrag gewoon te hoog is, 1000euro zal meer realistisch zijn, en 1500 belastbaar zou het BNP gezellig opblazen zodat we weer op zijn socialistisch meer kunnen lenen.
Aan uw mogelijke besparingszijde zitten een paar lacunes:
Ik veronderstel dat die 6miljard kindjesgeld het bedrag is die gegeven wordt aan kinderen,dus dat die 6miljard ook wegvalt aan de uitgaven zijde..
In de begroting van het ziekenfonds zit ook nog een leger mensen die een paar miljard kosten.
Ik denk dat de volledige administratie van de vakbond 300euro/jaarx1.2miljoenwerklozen of 0.36miljard ook wegvalt. Een natte droom voor liberalen, niet toevallig daarom een vivant voorstel.
KatJans
January 24, 2015 at 12:22amutube: Humans need not apply
Gelieve bovenstaande te bekijken te vinden op utube. Op dit moment werken er minder dan 4000000 (active)mensen tov 11500000 (inactive en schoolgaand) mensen in België. Die 4000000 zorgen voor een inkomen aan de staat die dan door één of ander subsidie anderen proberen te ondersteunen. Ongeveer 21 miljard wordt jaarlijks aan werkgevers “gegeven”. Klein deel daarvan gaat naar ondersteuning voor wetenschap en onderzoek (enkele miljoenen) Als je dit wilt opzoeken, raad ik jullie internet en de bibliotheek aan. +/-10 miljard gaat rechtstreeks naar werkgever, 5 miljard krijgen ze door voordelen bij aanwerving: verminderde lasten, 6 miljard winst door notionele aftrek.Waarom? Om werk kunstmatig in leven te houden. Mocht de werkgever onmiddellijk overgaan naar automatisering/robotisering schat men dat 25% tot 30% hun werk zullen verliezen. Dat is een grote put voor de staat die nu al zwaar wankelt.
Inkomsten 2013=213 miljard! Uitgaven=ruim 300 miljard!
Voorstel tot basisinkomen, 1500 euro pp per maand op Europees niveau. Maar daar houdt het niet op. Men dient het werk te herverdeling door uren te minderen. Dit kan worden vastgelegd en is voordien al menig maal gebeurd. We komen van 50 uur, naar 48,45;42,40 en nu 38 uur. Laten we eens naar 3/5 gaan +/- 24 uur! Dit betekent dat die 25% aan het werk kunnen blijven en niet dat alleen, een groot deel van diegenen die nu inactief zijn zullen ook de kans krijgen om aan het werk te gaan. We zorgen dat er een minimumloon wordt ingesteld gekoppeld aan je niveau van opleiding en we worden per uur betaald! Gevolg; indien je in ziekte gaat hoeft de werkgever je niet uit te betalen maar kan iemand tijdelijk aanwerven en zal voor hem de loonkost niet stijgen daardoor.
En voor diegene die een ziekteperiode doormaakt heeft 1500 euro. En ja de ondersteuning voor zieken blijft behouden. Dit betekent terugbetaling zoals we het nu kennen maar geen derderangsbetalingen enz meer.
Heel veel zullen de mogelijkheid krijgen om gemiddeld 1000 te verdienen met 1500=2500 euro. Grote delen van de bevolking aan het werk gevolg: inkomsten door arbeid voor de staat.Verhoogde consumptie: inkomsten voor de staat. Geen toren financiën meer, geen pensioen, geen ocmw, geen rva, geen vdab, geen ministers meer voor armoedebestrijding, pensioen… met gevolg grote besparingen maar ook ontslagen dus… ook op niv overheidspersoneel een aanpassing van uren.
Vraag aan jongeren 16 tot 22 jaar wat het voor hun zou betekenen om vanaf 18 jaar 1500 te verkrijgen?? Hun ogen gaan open, je ziet de gloed erin en toekomst: langer studeren, zelf zaakje uitbouwen….Wat opvalt is dat hun eerste vraag niet is hoe men dat zal financiëren! Ouderen die door wijsheid en ervaring van hoe de situatie nu is, hun die vraag wordt gesteld 1500 per maand, krijg je als eerst… ;hoe gaan we dat betalen?, en een hoop cynisme! Jammer want wat is het alternatief? Iemand?
Oja vanaf 18 jaar voor 8000000 inwoners = 144.5 miljard! Kinderbijslag aan 150à200 euro per kind en terugbetaling ziekenkas.We zullen al aan heel wat miljarden zitten maar… kijk eens naar de UITGAVEN nu!!?? Zullen er nog veel burn outs zijn denk je? Psychische klachten? Mensen met chronische ziekten, handicap zullen ook voor enkele uren kunnen werken. Willen ze dat? Dat mag je zeker zijn! Terug mogen meedraaien zoals ieder normaal mens + sociale contacten. Uitgaven voor ziekte, misdaad, justitie, politie, gebouwen, armoedestrijd, stempelgeld enz enz enz zullen sterk dalen tot helemaal verdwijnen. Daarom moet men niet enkel denken aan de kost maar ook wat we eruit kunnen winnen economisch maar ook zeer belangrijk voor de mens zelf.
En kijk eens wie er vandaag in Davos aanwezig is??? Juist grootindustriëlen en politici = geld en macht! Waar staan wij?
guido
March 7, 2015 at 4:25amHoe zijn we aan onze zogezegde rijkdom gekomen, uitbuiting van vroegere generaties (kind)arbeid(st)ers, de grondstoffen gestolen ( duur verkocht) uit de kolonies ?
Hoe zijn de vermogenden aan hun vermogen gekomen? Hard werken, geërfd, gebruik gemaakt van schaarste? Positiever inventief geweest, gepionierd?
Hoe ook de reden; er is een grote (grotere) ongelijkheid, teveel armen, teveel rijken.
Waarom zou de staat geen geld creëren.
Geven we aan de staten (gemeenschappen) het recht om aan zijn ingezetenen een basisinkomen te schenken uit het niets, nu reeds is de dekking door de goudvooraad miniem.
Alle andere uitgaven moeten wel gedekt worden door inkomsten (geen tekorten meer).
De geldmiddelen zijn niet meer fysiek maar electronisch via de chip op de identiteitskaart.
Iedere volwassen inwoner ontvangt maandelijks een basisinkomen van 1400 euro netto
(kinderen en jongeren aangepast tarief)
Alle geldtransacties verlopen via de identiteits pinkaart, de btw, sociale zekerheidsbijdragen, inkomsten belastingen worden afgeschaft en vervangen door een transactie taks van 30% automatisch doorgestort aan de staat door de ontvanger.
Op inkomsten bovenop het basisinkomen (loon, schenkingen, erfenissen, opbrengsten) wordt ook automatisch die taks van 30% doorgestort.
Oppotten van geld wordt ontmoedigd, max 1 jaarinkomen kan je taksvrij aanhouden, het gedeelte bovenop wordt jaarlijks getakseerd met 30%, je kan eraan ontsnappen als je je geld investeert in een onderneming, of ter beschikking geeft op een termijn spaarrekening (zonder opbrengst) waar je eenvoudig terug kan over beschikken wanneer je een grote aankoop wenst te doen.
Geld lenen voor grote aankopen kan, de vergoeding, rente (3,3% max.), wordt gebruikt om een waarborgfonds te spijzen wanneer men insolvabel wordt.
De werkenden kunnen een deel van hun inkomsten (30% of 6 dagen per maand) sparen met uitstel van taksatie om inkomensverlies ten gevolge van ziekte, pensionering, werkloosheid tijdelijk te kunnen compenseren (rugzakje).
Beleid kan men voeren door de inkomsten aan te wenden van de 30% taxatie, specifieker hoger takseren van alcohol, tabak, fossiele brandstoffen, vervuiling om gedragsverandering af te dwingen of meerkost te compenseren.
Zoals de Panorama uitzending aangaf zal er zeker nog gewerkt worden, maar kieskeuriger, vrijer, zinvoller.
Niet alle administraties en openbare diensten zullen hierdoor weggewerkt zijn, niet alle menselijke problemen zullen opgelost zijn.
Regelgeving, helpen, bestraffen blijft nodig, rond veiligheid, gezondheid, discriminatie.
Opleiding, vorming, geestelijke gezondheidszorg kunst en cultuur zullen deels verder aangemoedigd moeten worden.
Het middenveld over vakbonden, ziekenfondsen, werkgeverskoepels, sociaal-cultureel werk moeten hun rol blijven spelen.
Waar wachten wij eigenlijk nog op?
Tot ieder ervan overtuigd is? Van een becijferd model die gebaseerd is op al of niet exacte data
prognoses? Economische modellen die elkaar tegen spreken en vooral omdat blijkt dat economie geen exacte wetenschap is maar eerder psychologie.
Tijd voor het experiment?
Pionieren zoals de eerste werkloosheidskassen, ziekekassen, openbare onderstand?
Laat maar komen ik doe mee
K
April 1, 2015 at 11:31amGe hebt hem helemaal.
Kan niks toevoegen.
A
June 22, 2015 at 9:43am– geen lange wachtlijsten meer voor kinderopvang en zo grote besparingen in een sterk gesubsidieerde sector. Minder spoedverlofdagen wegens zieke kinderen, minder gestresseerde kinderen, hoogstwaarschijnlijk grotere slaagcijfers op school, minder agressie enz…
– kinderen zouden wellicht vaker kiezen om hun ouderen thuis te houden. Nog eens sterke besparingen in een sterk gesubsidieerde sector.
– minder gestresseerde mensen met meer tijd zouden misschien wel ook meer solidair zijn. Dat komt de hele samenleving ten goede.
– moeilijk in te vullen jobs en “vuile” jobs zouden beter betaald moeten worden eveneens jobs waarvoor 24u/week echt niet kan. Anders zou het wel kunnen dat we niemand meer vinden om ‘s nachts in een ziekenhuis als verpleegster te werken, of om onze hondentoiletten te ontruimen,….
– Veel mensen geven hun ontslag niet omdat zij de gevolgen ervan niet kunnen dragen. Om te vermijden dat de werknemer te wispelturig te werk gaat moet een stevig en eenvoudig arbeidsreglement komen wat stopzetting van contracten betreft (systeem van boetes? premies op einde van een project of na zo veel jaren activiteit?)
Ik ben echt gewonnen door het idee, maar het moet minstens een Europees plan worden.
Waarom het nog niet op de planning is heeft misschien veel te maken met het feit dat een zelfstandig volk minder kneedbaar is????
Werner
July 31, 2015 at 8:51amHeb niet alle postings volledig gelezen maar op basis van het artikel, als de financiële haalbaarheid nog in twijfel getrokken wordt dan vrees ik dat er aantal zaken niet in rekening gebracht worden bij de besluitvorming/oordeel. Het basisinkomen komt samen met nog meer sociale innovaties waardoor het financiële luik geenszins nog een issue is. Cruciaal is de nakende paradigmabreuk die maar al te vaak – en pijnlijk – tot heel wat misinterpretaties leidt omtrent het basisinkomen, eerder zichzelf versmachtend binnen het evolutionair achterhaalde denkkader. Andere elementen zijn bv een wereldmunt, het herstel van de koopkrachtpariteit, een (technische) reset van het schuldencomplex, arbeidsdaling naar +/- 20 hr/week …
boekhouden kan hoofdpijn zijn!
October 10, 2016 at 2:32pmIn Finland experimenteren ze op dit moment met een soortgelijk model
pat
May 25, 2017 at 1:37pmCorrect,het experiment loopt in Finland.Verder kan ik jullie hieromtrent verwijzen naar een nu lopend reportage van Radar extra op NPO2 .Zij bekijken dit in kader van werklozen boven de 55 en de verstikkende regels,ook te zien via hun website.Ik kan stellen dat de regeltjes in Nederland nog erger zijn dan in België.Doch is er een parallel aan ‘t worden.In Nederland kost een werkloze 55+ jaarlijks tussen de 30 à 40.000 € door ondersteunende diensten(zoals VDAB,RVA,…).Ik vermoed dat in België een vergelijkbaar bedrag moet gespendeerd worden.UBI invoeren zou kunnen ,zoals Guido hierboven beschreef.Om migratie te vermijden zal het enkel voor de locale staatsburger moeten beschikbaar zijn.
Koen
December 27, 2017 at 12:19amInteressante blogpost & heel wat reacties die stof tot nadenken geven, sterk!
Ik denk zelf dat het zeer interessant kan zijn om het concept van een basisinkomen inherent te verwerken in een cryptomunt.
Je zou dan voor de transacties een klein percentage afhouden als ‘transactiekost’ en deze opbrengsten herverdelen binnen de actieve community die de munt gebruikt. Ook kan je het bijdrukken van de cryptomunt verdelen binnen de community. (geregelde inflatie)
Op die manier kan je de herverdeling automatisch laten gebeuren en volledig gecodeerd binnen het ecosysteem van de munt.
De kunst zal zijn om een mooi evenwicht te vinden in de transactietaks en dus de herverdeling en de totaal verhandelde som per maand (of jaar).
Er zijn heel wat voordelen van gebruik van een cryptomunt:
– basisinkomen / herverdeling kan ingevoerd worden door een parallel systeem.
– mensen kunnen ervoor kiezen: de voorstanders kunnen de munt gebruiken / anderen niet
– met een cryptomunt ga je ineens mondiaal: het aantal potentiële gebruikers is enorm groot, dus ook de totale transactiesom binnen het ecosysteem
– lage drempel: het systeem kan nu worden opgestart. Experimenteren is mogelijk.
– …